Boże Narodzenie w różnych kulturach i wyznaniach

Prawoslawni_2Święta Bożego Narodzenia są jednymi z najważniejszych świąt w historii Kościoła. Każdy z nas czeka na nie z niecierpliwością. W różnych religiach obchodzone są one jednak inaczej.

Polskie tradycje świąteczne

W Polsce najważniejszym elementem Wigilii Narodzenia Pańskiego jest przede wszystkim opłatek, który symbolizuje narodzenie Chrystusa w Betlejem, czyli „Mieście Chleba”. Oprócz niego na wigilijnym stole powinno się znaleźć tradycyjne 12 potraw, sianko pod obrusem, na pamiątkę stajenki Betlejemskiej, gdzie narodził się Jezus. W ten wieczór nie jemy mięsa.
W polskiej tradycji przy stole zostawiamy także wolne miejsce dla niespodziewanego gościa. Katolicy przed wieczerzą wigilijną czytają fragment Ewangelii o Narodzeniu Pańskim. Po wieczerzy następuje wspólne śpiewanie kolęd i to, co najbardziej cieszy dzieci, czyli rozdawanie prezentów. Około godziny 24. Rodzina wybiera się na pasterkę. Jest ona pamiątką odwiedzin, jakie złożyli Dzieciątku pasterze.

Dzień 25 grudnia jest równie ważnym świętem. Tej nocy mianowicie narodził się Zbawiciel. W tym dniu wspominamy także św. Szczepana, pierwszego polskiego męczennika.

Okres świąteczny zamyka święto Trzech Króli, kiedy do Maleńkiego Jezusa przybyli
z darami trzej mędrcy ze Wschodu: Kacper, Melchior i Baltazar.

Święta według tradycji ormiańskiej

Mieszkańcy Armenii święta obchodzą zupełnie inaczej niż katolicy. W ich kulturze Boże Narodzenie rozpoczyna się 6 stycznia, kiedy katolicy przeżywają święto Trzech Króli.
7 stycznia zaś obchodzone jest u nich Święto Zmarłych. Ormianie nie mają choinki, nie obchodzą także Wigilii, tylko organizują wielką, uroczystą kolację.

Święta anglikańskie

W wierze anglikańskiej święta zaczynają się już pod koniec listopada- wtedy to przygotowują oni swoje domy na święta. W tym czasie również po ulicach miast zaczynają wędrować kolędnicy.

Wierzący wyznania anglikańskiego nie obchodzą Wigilii, tylko jedzą uroczysty obiad w pierwszy dzień świąt. Na tamtejszych stołach króluje pieczony indyk. W drugi dzień świąt ludzie obdarowują się prezentami.

Ciekawostką jest, ze w niektórych rejonach Święta obchodzone są dwa razy: 25 grudnia,
a także czasami w czerwcu, gdy już spadnie śnieg.

Luterańskie śpiewy i tańce

Jeszcze inaczej do Świąt Bożego Narodzenia podchodzą luteranie, którzy podobnie jak chrześcijanie w Polsce, okres świąteczny rozpoczynają z nastaniem Adwentu. W jego trakcie bardzo uroczyście obchodzony jest dzień świętej Łucji, kiedy na ulicach gromadzą się tłumy poprzebieranych dzieci.

W dzień poprzedzający Wigilię rodzina spotyka się na wspólnym poczęstunku, gdzie głównym daniem jest chleb maczany w specjalnym sosie. Dodatkowo, w odróżnieniu od chrześcijan, luteranie nie obchodzą postnej Wigilii – jedyną potrawą bezmięsną jest u nich ryba. Po uroczystej kolacji nadchodzi dla luteranów czas, kiedy mogą się podzielić prezentami, a także śpiewać i tańczyć – co jest obce polskiej tradycji.

Wiele innych religii świata w ogóle nie obchodzi świąt Bożego Narodzenia lub przejmuje
z nich tylko otoczkę, która przeszła już do kultury masowej. Obchodzenie tego święta jest nie tylko zależne od religii, ale również od kraju, w którym mieszkają jej wyznawcy – bez wątpienia jednak jest to jedno z najbardziej radosnych świąt.

Świąteczne obrzędy według protestantów oraz katolików innych odłamów

Obchody Bożego Narodzenia w różnych Kościołach chrześcijańskich poprzedza specjalny okres przygotowania. Katolicy, protestanci oraz wierni innych wspólnot wywodzących się
z tradycji poreformacyjnej czy pentekostalnej przeżywają czterotygodniowy Adwent. Dla zielonoświątkowców jest on przede wszystkim czasem radosnego oczekiwania na powtórne przyjście Pana na końcu czasów. Katolikom ta myśl towarzyszy w pierwszej części Adwentu – do 16 grudnia – pozostałe dni są traktowane jako okres przygotowania do dobrego przeżycia świąt Bożego Narodzenia. W Kościele katolickim adwentowymi przewodnikami, wspominanymi w liturgii, są prorok Izajasz, Jan Chrzciciel i Maryja. W dni powszednie, zazwyczaj wcześnie rano, odprawiana jest Msza św. wotywna ku czci Najświętszej Maryi Panny, podczas której przy ołtarzu zapala się dodatkową świecę, przyozdobioną białą lub niebieską wstążką, nazywaną roratką.

W tradycji Kościoła ewangelickiego nadchodzące święta Bożego Narodzenia zapowiadają wieńce adwentowe z czterema świecami, zapalanymi w kolejnych tygodniach Adwentu. Ten okres łączy w sobie dwie tradycje: pokutną i radosną. W ewangelickiej liturgii adwentowego nabożeństwa występują więc pewne napięcia: z jednej strony kolorem liturgicznym jest fiolet – kolor pokutny.

W ewangelickiej tradycji wprawdzie nie było szopki, ustawianej w kościele czy w sąsiedztwie domowej choinki, ale współcześnie coraz częściej zaczyna się pojawiać i ona. Bywa też, że artyści ewangeliccy dołączają na Śląsku Cieszyńskim do grona twórców ludowych, zajmujących się rzeźbieniem szopek i figurek Świętej Rodziny, pasterzy oraz aniołów. Nie należy do rzadkości także sięganie do nieobecnych wcześniej w ewangelickiej tradycji przedstawień jasełkowych.

Także chrześcijanie innych wyznań, odrzucający rozbudowaną liturgię i zwyczaje, dekorują swoje domy i miejsca modlitwy przyozdobionymi świecidełkami drzewkami. Jeden z autorów zielonoświątkowego „Chrześcijanina”, odpowiadając na zarzuty o pogańskie pochodzenie zwyczaju przystrajania domów w okresie Bożego Narodzenia choinkami, przekonywał czytelników: „Choinka od wieków ma w chrześcijaństwie własną, odrębną symbolikę
i z duchowego punktu widzenia nie stanowi zagrożenia dla czystości naszej wiary”.

Ukraińskie świętowanie

W tradycji wschodniej, a więc w Kościołach prawosławnym oraz katolickim obrządku bizantyjsko-ukraińskiego (nazywanym również unickim), świętowanie pamiątki wcielenia Syna Bożego poprzedza 40-dniowy „post bożonarodzeniowy”. Zaczyna się on 15 listopada, czyli w dniu św. Filipa Apostoła, i dlatego bywa nazywany „postem filipowym”. Ma charakter pokutny, jak wszystkie posty w obrządku bizantyjskim. We wschodniej liturgii tego okresu nie występują motywy Jana Chrzciciela, prostowania dróg Panu czy anioła Gabriela. W dwie niedziele bezpośrednio poprzedzające uroczystość Bożego Narodzenia Kościoły wschodnie wspominają postaci ze Starego Testamentu, które dostąpiły zbawienia dzięki wierze w mającego się narodzić Zbawiciela.

Bezpośrednie przygotowanie do świąt Bożego Narodzenia w Kościołach wschodnich zaczyna się 20 grudnia.

W cerkwiach prawosławnych i unickich w Noc Bożego Narodzenia odbywa się tzw. całonocne czuwanie – wsienoczna – podczas którego śpiewa się: Christos rażdajestsia, sławitie (Chrystus się rodzi, chwalcie Go). Po nim następuje świąteczna Liturgia Eucharystii. W pierwszy dzień świąt wczesnym popołudniem odprawia się uroczyste nieszpory Bożego Narodzenia. Drugi dzień świąt Narodzenia Pańskiego obchodzony jest przez chrześcijan wschodnich jako święto maryjne, obchodzone ku czci Bożej Rodzicielki. Zwane jest ono po grecku synaksis, a w języku staro-cerkiewno-słowiańskim Sobór Bogarodzicy. Syryjczycy określają to święto jako gratulacje składane Maryi, ponieważ nawiązuje do zwyczaju składania matce gratulacji następnego dnia po urodzeniu dziecka.

W cerkwiach nie ma zwyczaju ustawiania szopki, praktykowanego w świątyniach katolickich. W widocznym miejscu umieszcza się natomiast odświętnie przystrojoną ikonę, przedstawiającą scenę narodzenia Pana Jezusa.

Wigilia znaczy czuwanie

Wigilią we wszystkich tradycjach chrześcijańskich nazywa się także ostatni dzień okresu przygotowania do Bożego Narodzenia. W Kościołach katolickim obu obrządków oraz prawosławnym w tym dniu obowiązuje ścisły post. Wieczorem spożywa się wieczerzę wigilijną, składającą się z postnych potraw, których zgodnie z tradycją powinno być dwanaście. Katolicy zaczynają ją modlitwą oraz dzieleniem się opłatkiem, któremu towarzyszy składanie sobie życzeń. W rodzinach prawosławnych czy unickich po modlitwie uczestnicy dzielą się prosforą, czyli chlebkiem z pszennej mąki upieczonym na drożdżach, poświęconym po Liturgii św., odprawionej w niedzielę poprzedzającą Boże Narodzenie.

Podsumowując, każde wyznanie wyznaje swoje prawdy i ma swoje przekonania co do narodzin Jezusa Chrystusa. Każda wiara inaczej ukazuje to wielkie wydarzenie w dziejach Kościoła.

Źródło: http://www.bozenarodzenie.co/boze-narodzenie/swieta-bozego-narodzenia-w roznych-religiach.html

Ewa  Tryka

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

*

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>